Financiën

Met betrekking tot de verantwoording van de producten is er voor gekozen slechts de significante afwijkingen ten opzichte van de begroting te vermelden, waardoor de analyse per programma op de gewenste hoofdlijnen plaats vindt.  

Product 5.01 Maatwerkvoorziening WMO
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.01 € 123.100 nadelig en kent meerdere redenen:

Woonvoorzieningen € 29.500 nadelig.
Uit het budget 2019 zijn twee trapliften toegekend die veel duurder uitvielen dan de normale standaardprijs en is een grote verbouwing toegekend in de vorm van een aanbouw. Hiermee is bij de begroting geen rekening gehouden, omdat dit incidentele gevallen zijn. Bij de Winternota was nog niet bekend wanneer de grote verbouwing zou aanvangen en in welk jaar de kosten betaald zouden moeten worden, waardoor het budget niet hierop kon worden aangepast.

Vervoersvoorzieningen € 69.000 nadelig
Het aantal duurdere scootmobielen dat passend maatwerk bleek te zijn en derhalve is toegekend in 2019 was hoger dan verwacht (namelijk 15 stuks). Deze zijn gemiddeld € 2.600 duurder: 15 x € 2.600,00= € 39.000. Daarnaast zijn er kosten van december 2018 ad € 22.300 in 2019 verantwoord.

Rolstoelvoorzieningen € 18.800 nadelig
Het aantal toegekende dure rolstoelen (maatwerk) was hoger dan verwacht in 2019. Waarvan er twee zeer duur waren. Dit is van te voren moeilijk in te schatten.

Product 5.02 Maatwerkdienstverlening 18+
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.02 € 130.000 nadelig en kent meerdere redenen:

Huishoudelijke hulp € 138.200 nadelig
De zorgleveranciers hadden enige moeite om personeel te vinden die ingezet kon worden voor huishoudelijke hulp, waardoor de zorg later op gang kwam. Het aantal toekenningen voor huishoudelijke hulp is wel gestegen, zoals werd verwacht omdat de eigen bijdrage in 2019 naar een vast bedrag van in totaal € 17,50 per vier weken is gebracht. Hierdoor is de zorg voor de mensen goedkoper geworden. Voor de gemeente zijn de kosten huishoudelijk hulp € 85.600 hoger uitgekomen dan geraamd. Het ontvangen bedrag aan eigen bijdrage is € 52.600 lager uitgekomen dan geraamd. Het was dit jaar moeilijk de huishoudelijk hulp te ramen, omdat op het moment van begroten nog niet bekend was wat de regeling zou gaan worden en wanneer deze in zou gaan.

Persoonsgebonden budget huishoudelijke hulp € 21.000 voordelig
De verwachting was dat er meer huishoudelijk hulp in de vorm van een persoonsgebonden budget zou worden aangevraagd. Ook in verband met de verlaging van de eigen bijdrage. Dit gebeurde echter pas later in het jaar, waardoor de kosten lager zijn dan verwacht.

Product 5.03 Maatwerkdienstverlening 18-
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.03 € 200.000 voordelig en kent meerdere redenen:

Landelijk inkoop € 96.100 nadelig
Deze overschrijding betreft de kosten voor één cliënt, die pas aan einde van het jaar bij ons bekend geworden zijn, waardoor een bijstelling van de raming (in de Winternota) niet meer mogelijk was.

Lokale inkoop € 47.600 voordelig
De kosten zijn lager uitgevallen dan verwacht. De reden die hiervoor aan te wijzen is, zou kunnen zijn dat er meer kinderen binnen de regionale contracten geplaatst konden worden dan was verwacht.

Regionale kosten € 274.000 voordelig
Bij de Winternota is deze post bijgesteld met € 780.000. Er zijn uiteindelijk minder trajecten afgerond dan werd verwacht bij de Winternota 2019, zodat de laatste 30% van de kosten van deze trajecten volgend jaar pas worden afgerekend. Daarnaast zijn in het vierde kwartaal minder nieuwe trajecten opgestart dan in de eerste drie kwartalen van het jaar. De verwachting was dat dit in dezelfde lijn verder zou gaan. Uiteindelijk zijn de extra kosten uitgekomen op € 506.000, € 274.000 lager dan bijgeraamd in de Winternota. Hierdoor zal de onttrekking aan de reserve Sociaal Domein ook € 274.00 lager zijn dan geraamd. Deze lagere onttrekking van de reserve is verwerkt in de post mutaties reserves.

Product 5.04 Geëscaleerde zorg
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.04 € 49.000 nadelig en kent meerdere redenen:

MDA++ € 16.700 nadelig
De gemeente was penvoerder voor het project MDA++. Dit project is gestart in 2018 en liep door in 2019. De financiële verrekening met de deelnemende gemeenten heeft in 2018 plaatsgevonden (€ 16.700 extra ontvangen). Deze ontvangen bijdragen in 2018 zijn abusievelijk niet overgeheveld naar 2019.

Jeugdbescherming € 32.000 nadelig
Het JBRA vraagt niet van te voren toestemming aan de gemeente om de zorg te kunnen leveren (geeft niet van te voren door, dat zij kinderen in zorg krijgen). Zij declareren de kosten voor deze kinderen ook onregelmatig (met terugwerkende kracht een voor aantal maanden). Er is dus geen peil op te trekken, waardoor het moeilijk is om hiervoor de kosten juist te begroten. Bij de Winternota was het nog de verwachting dat er voldoende was begroot.

Product 5.05 Arbeidsmarktinstrumenten
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.05 € 240.000 voordelig. De gemeente draagt bij in het tekort op de rijkssubsidie Wsw en het exploitatietekort van de Stichting Werkplus. De concept-jaarrekening Stichting Werkplus 2019 komt uit op een voordelig resultaat van € 331.000, welke wordt teruggestort naar de gemeente. In verband met dit voordelige resultaat heeft geen onttrekking aan de reserve sociaal domein plaatsgevonden. Dit heeft een effect op de post mutaties reserves van € 120.500.

Product 5.06 Fraudebestrijding / - preventie
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.06 € 9.000 voordelig. De gemeente heeft een contract met Purmerend. Zij onderzoekende fraudegevallen Participatie wet voor ons. Het gaat om gevallen waarbij de fraude hoger is dan € 50.000. Deze zijn in 2019 niet naar boven gekomen.

Product 5.07 Inkomensvoorziening
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.07 € 44.000 nadelig. Dit is een nadelig saldo uit hoofde van de Participatiewet(bijstandsuitkeringen). Dit product is bij de Winternota geactualiseerd op basis van de toenmalige inzichten. Het uiteindelijke verschil wordt enerzijds veroorzaakt doordat een lager bedrag aan subsidie van het Rijk is toegekend dan was geraamd (€ 75.000) en anderzijds doordat uitgaven (uitkeringen aan cliënten) lager is uitgevallen dan was geraamd (€ 31.000).

Product 5.08 Bijzondere bijstand
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.08 € 182.200 voordelig en wordt veroorzaakt door een gewijzigde administratieve verwerking van de regeling Kansen voor kinderen. In 2019 is op dit product de totaal ontvangen rijksbijdrage 2019 (en de overgehevelde bedragen uit  2017 en 2018) beschikbaar gesteld voor uitgaven. De gemeente Edam-Volendam kent meerdere kostenvergoedingen voor kinderen op andere producten (o.a. bij het minimabeleid en het jeugdbeleid). Deze werden en worden ook bekostigd met deze rijksbijdrage. Voor 2020 is in de begroting alleen rekening gehouden met werkelijk verwachte kosten op de juiste producten. Dit geld valt hierdoor vrij ten gunste van het resultaat.

Product 5.09 Minimabeleid
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.09 € 22.000 voordelig en wordt voornamelijk veroorzaakt door een onderbesteding op de post schuldhulpverlening.

Product 5.11 Toegang
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.11 € 277.000 voordelig en kent meerdere redenen. De voornaamste redenen worden hierna toegelicht:

Vluchtelingenwerk € 127.800 voordelig
Er is hier sprake van een onderschrijding van € 127.800. Dit geld stond gereserveerd voor de begeleiding en huisvesting van statushouders. De verwachte toename van statushouders is uitgebleven. Dit geld valt hierdoor vrij ten gunste van het resultaat.

Centrum Jeugd en Gezin € 47.000 voordelig
Onderschrijding op diverse exploitatiebudgetten van het CJG in totaal van circa € 47.000.

Pilot nazorg € 50.000 voordelig
Het beschikbare budget in 2019 bedroeg € 50.000 (inclusief het overgehevelde budget van 2018 naar 2019 € 25.000). De uitvoering heeft niet plaatsgevonden in 2019 en zal ook niet meer gaan plaatsvinden, omdat de activiteiten zijn ondergebracht in de activiteiten van Kansrijk. De lagere kosten leiden ook tot een lagere onttrekking aan de reserve Sociaal Domein. Dit laatste is verwerkt in post mutaties reserves.

Jeugdgezondheidszorg € 17.300 voordelig
Er resteert een budget van 17.300. Dit budget betreft de begrotingswijziging van de GGD in 2019. De GGD heeft deze kosten wel in rekening gebracht. De kosten zijn echter (abusievelijk) verantwoord op product 5.14 Algemene gezondheidszorg.

Product 5.12 Jeugd Kansrijk
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.12 € 76.300 nadelig en kent meerdere redenen.

Inspectiekosten kinderopvang € 15.400 voordelig
Er is een onderschrijding op inspectiekosten van € 15.400. Hierbij kan wel worden gemeld dat het aantal verrichte inspecties in 2019 ongeveer gelijk is aan 2018.

Inkoop peuteropvang € 25.200 voordelig
Er is sprake van een onderschrijding op het budget van € 25.200. Het bedrag dat begroot is, is gebaseerd op een schatting van het aantal kinderen dat gebruik maakt van hun VVE-indicatie. Aan het eind van het jaar is wel een flinke toename te zien in de aantallen en vanaf 2020 zal het aantal uren per week toenemen wat de kosten ook hoger maakt. De begroting voor de komende jaren zal naar verwachting dus zeker nodig zijn.

Onderwijs achterstandenbeleid € 26.500 voordelig
De ontvangen bijdrage van het rijk is uitgekomen op € 267.700. Dit is € 13.500 lager dan was geraamd. Verder heeft een terugvordering plaatsgevonden vanwege niet geleverde diensten (vanwege uitval en geen vervang). Daarnaast heeft een terugvordering van de Schakelklassen (vanwege een exploitatieoverschot) plaatsgevonden. Hierdoor vallen de kosten circa € 30.000 lager. Volgend jaar zal het bedrag naar verwachting dus weer ongeveer gelijk zijn aan de begroting. Opgemerkt kan worden dat in de laatste vier maanden van 2019 meer kinderen gebruik maken van de VVE (het gaat om gemiddeld ruim 10 kinderen meer ten opzichte van 2018).

Leerlingvervoer € 145.000 nadelig

Het leerlingenvervoer betreft een vervoersvoorziening op indicatie voor leerlingen die vanwege een structurele lichamelijke, verstandelijk, zintuiglijke of psychische handicap niet in staat zijn met het openbaar vervoer of fiets hun school te bereiken. Er valt van tevoren moeilijk in te schatten hoeveel aanvragen jaarlijks worden ingediend en toegekend.
In de loop van 2019 is er na een (wettelijk verplichte) aanbestedingsprocedure een nieuwe vervoerder gecontracteerd. Het vervoer kon niet meer tegen hetzelfde tarief als voorheen worden geleverd waardoor de kosten zijn gestegen. Tevens zijn de bedragen geïndexeerd. Daarbij zijn in 2019 wederom meer indicaties verstrekt ten opzichte van voorgaande jaren. Er zijn enkele ritten over lange afstanden die hogere kosten met zich meebrengen. Onder het leerlingenvervoer vallen tevens de leerlingen die dagelijks naar de Schakelklas in Purmerend worden gebracht. Dit aantal leerlingen is het afgelopen jaar ook toegenomen.
De kosten zijn in totaliteit € 145.000 hoger dan begroot.

Product 5.13 Jeugd en Wmo algemeen
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.13 € 382.500 voordelig en kent meerdere redenen.

Onderhoud panden € 149.200 voordelig
Op de exploitatiebudgetten van de diverse gemeentelijke panden is in totaal € 149.200 niet besteed. De lagere kosten aan planmatig onderhoud leiden ook tot een lagere onttrekking aan de reserve onderhoud gemeentelijk panden van € 32.000. Dit laatste is verwerkt in post mutaties reserves.

Werkbudget wonen en zorg € 30.000 voordelig

Het Wonen en Zorg werkbudget 2019 van € 30.000 is gereserveerd en toegezegd aan Vitaal Waterland en betreft een (eenmalige bijdrage voor de opstart). Als gemeente streven we naar een optimale samenwerking tussen zorgverzekeraars, zorgaanbieders, preventieve activiteiten en overheid. De zorgkosten zijn voor iedereen hoog, maar door met elkaar samen te werken aan de preventieve kant is het doel dit zo laag mogelijk te houden. Lokale ondernemingen, in samenwerking met zorgverzekeraar ONVZ (marktleider in Edam - Volendam) hebben uit eigen initiatief het samenwerkingsverband Vitaal Waterland opgericht. Dit is een federatievereniging die, in samenwerking met alle stakeholders, projecten gaat uitvoeren om de zorgkosten te verlagen en gezondheidswinst preventief te behalen. Omdat Vitaal Waterland in 2019 in oprichting was en nog niet over een bankrekening beschikte kon de bijdrage niet in 2019 worden overgemaakt. Dit wordt 2020. Het budget moet dan ook  worden overgeheveld naar 2020.

Alliantie Kansrijk € 145.300 voordelig
Op deze post resulteert een onderschrijding van € 145.300. Een bedrag van € 50.700 dient als dekking voor het tekort op de post 5.19 Sportontwikkeling met betrekking tot de facturen van de Sportkoepel. Vanaf 1 augustus 2019 zijn de afspraken voor het nieuwe contract ingegaan, hierdoor is sprake van een onderbesteding van € 60.000. Daarnaast is in 2019 een bedrag terugontvangen van het CBW over 2018 van € 31.700.  

Op diverse posten zijn budgetten niet volledig besteed:

• Wmo algemeen € 15.000
• Voorlichtingslessen (Bureau Halt) € 15.000 (reden: vertraging in de aanbesteding met een nieuwe partij).
• Knelpuntenbudget € 10.500
• Vergoeding huur 't Nest € 11.700 (subsidie voor huurverhoging was in 2019 nog niet van toepassing)

Product 5.14 Gezondheidszorg
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.14 € 51.000 voordelig en kent meerdere redenen. Er is over 2018 compensabel btw ontvangen van de GGD € 28.800. Daarnaast is een deel van het gezondheidsbudget niet besteed doordat de activiteiten en de kosten ervan konden worden ondergebracht in het project Gezond opgroeien (voorheen Bruggen naar gezond gewicht).

Product 5.16 Onderwijshuisvesting
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.16 onderwijshuisvesting € 76.000 voordelig. Op de volgende posten heeft onderbesteding plaatsgevonden: budget belastingen € 23.500, budget alarm en inbraakkosten € 19.500 en budget vandalisme € 25.600.

Product 5.17 Bewegingsonderwijs
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.17 € 30.900 voordelig en kent meerdere redenen.

Gymonderwijs € 39.400 voordelig
Mede door wegvallen basisschool Zuidwester heeft er minder gym-onderwijs plaatsgevonden dan begroot waardoor een onderschrijding op de exploitatievergoeding van € 39.400 is ontstaan.

Zwemonderwijs € 10.700 nadelig
Het budget voor zwemonderwijs is met ingang van 2019 verhoogd voor de btw component in verband met de gewijzigde btw regelgeving. Later werd duidelijk dat dit is op deze post niet van toepassing is. Hierdoor is sprake van een onderbesteding van circa € 20.000.
Voor het zwemvervoer is er in de loop van 2019 na een aanbestedingsprocedure een nieuwe vervoerder gecontracteerd. Het vervoer kon niet meer tegen hetzelfde tarief als voorheen worden geleverd waardoor de kosten zijn gestegen. Tevens zijn de bedragen geïndexeerd. Daarbij is de manier van schoolzwemmen gewijzigd en zijn de scholen in Zeevang ook gaan zwemmen. Dit heeft tot gevolg dat er meer ritten over langere afstanden worden gereden waardoor de kosten zijn gestegen met circa  € 6.400.
Daarnaast zijn de vergoeding voor vervoerskosten voor het zwemonderwijs schooljaar 2019/2020 nog niet bij de scholen/ouders in rekening gebracht, waardoor een opbrengst van € 25.000 in 2019 mist .De vervoerskosten worden in 2020 in rekening gebracht.

Product 5.18 Subsidies sportactiviteiten
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.18 € 68.000 voordelig en kent meerdere redenen. In het traject beleidsverscherping in relatie met subsidie is vertraging ontstaan. Er zijn in 2019 geen bijeenkomsten geweest met verenigingen, hierdoor is een onderschrijding van circa € 15.000 ontstaan. Vanwege het achterblijven van de aanpassingen ten aanzien van nadere regels sport is het niet mogelijk subsidie te verlenen voor specifieke doelgroepen (€40.000). Ook de verenigingen hebben nog geen aanvragen gedaan voor deze doelgroepen (circa € 10.000).

Product 5.19 Sportstimulering
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.19 € 50.700 nadelig. De Sportkoepel stuurt maandelijks een factuur voor uitvoering basiswerkzaamheden sport, welke op dit product wordt verantwoord. Vanaf 1 september 2019 zijn de afspraken voor het nieuwe contract ingegaan met de Sportkoepel.
In 2019 is in totaal een bedrag van € 325.400 verantwoord. Beschikbaar was een bedrag van € 277.300. De overschrijding op dit budget wordt gedekt door de onderschrijding op product Jeugd en Wmo, onderdeel Alliantie Kansrijk waar de Sportkoepel onderdeel vanuit maakt.

Product 5.20 Gemeentelijke binnensportaccommodaties
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.20 € 151.800 nadelig. De voornaamste oorzaak van dit nadelige resultaat heeft te maken met de SPUK compensatie uitkering van het rijk in verband met gewijzigde BTW regels voor het gelegenheid geven tot sport met ingang van 2019. In 2019 is voor de eerste keer een aanvraag gedaan op basis van de begroting. Het is een ingewikkelde regeling. Inmiddels hebben wij meer inzicht verkregen en is duidelijk geworden dat voor te veel posten de BTW kostprijsverhogend is geraamd en deze posten onterecht in de aanvraag zijn meegenomen. In 2020 zullen de posten worden gecorrigeerd. Inmiddels zijn de werkelijke uitgaven bekend en zal met de SISA 2019 verantwoording aan het rijk plaatsvinden. Het verschil tussen de aanvraag en afrekening bedraagt € 153.800. Het is mogelijk dat op een later het Rijk besluit extra vergoeding over 2019 (nu: 81%) toe te kennen. Dit hangt af van de totale sportuitgaven van alle gemeenten en zullen wij moeten afwachten.
Het overige verschil is het saldo van alle exploitatiebudgetten (baten en lasten) van alle binnensportaccommodaties in onze gemeente (€ 31.000 nadelig). Binnen dit nadelige saldo is in totaal minder uitgegeven aan planmatig onderhoud. Door deze lagere kosten wordt ook minder onttrokken aan de reserve voor onderhoud  binnensportaccommodaties voorn € 33.000 (verwerkt in de post mutaties reserves).

Product 5.21 Gemeentelijke buitensportaccommodaties
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.21 € 41.700 voordelig. Dit is het saldo van alle exploitatiebudgetten van alle buitensportaccommodaties in onze gemeente. Door de per saldo lagere kosten wordt ook minder onttrokken aan de reserve voor onderhoud  buitensportaccommodaties van € 24.300 (verwerkt in de post mutaties reserves).

Product 5.22 Zwembaden
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.22 Zwembad per saldo € 23.500 voordelig. Dit betreft de volgende posten: diverse exploitatie budgetten (belastingen, verzekeringen en overig onderhoud) voor  € 45.000 nadelig,  huurinkomsten € 9.500 nadelig en planmatig onderhoud € 78.300 voordelig. Voor deze laatste post geldt dat de onttrekking aan de reserve onderhoud voor hetzelfde bedrag niet heeft plaatsgevonden (onderdeel van de onderschrijding op de post mutaties reserves).

Product 5.23 Stadion FC Volendam
 Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.23 Stadion per saldo € 106.4000 voordelig. Dit betreft de volgende posten: belastingen € 17.000 voordelig, onderhoud € 65.000 voordelig, overige € 17.400 voordelig. Door het positieve resultaat op dit product kwam de onttrekking aan de reserve stadion ter dekking van begrote nadelig saldo  te vervallen (verwerkt op de post mutaties reserves).

Product 5.24 Kunst en Cultuur
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.24 € 97.000 voordelig. In 2019 hebben er twee lokale evenementen die in voorgaande jaren een subsidie-aanvraag indienden geen aanvraag ingediend. Hierdoor is € 13.000 minder uitgegeven aan subsidies. In 2019 is de uitvoering van kunst en cultuur in zijn algemeen niet volledig gerealiseerd, doordat er nog geen cultuurcoördinator was aangesteld om dit ten uitvoer te brengen. Hierdoor zijn de budgetten niet volledig besteed (€ 35.000). De cultuurmakelaar is begin april 2020 gestart. Daarnaast zijn de onderhoudsbudgetten voor musea niet volledig besteed circa € 40.000, waardoor voor ditzelfde bedrag een onderschrijding is ontstaan op de post mutaties reserves.

Product 5.27 Recreatie
Het verschil tussen de begrote en werkelijke lasten bedraagt op product 5.27 € 72.000. Er is sprake van een onderbesteding bij speelwerktuigen. Deze onderbesteding wordt veroorzaakt doordat de posten voor vervanging van onderdelen en onderhoud een fluctuerend en onvoorspelbare aanvraagpatroon kennen. Daarbij is terughoudend omgegaan met deze budgetten in afwachting van het raadsvoorstel inzake de toekomst scenario voor speelwerktuigen in Edam-Volendam. Deze onderschrijding op speelvoorzieningen geeft ook een lagere onttrekking van € 16.700 aan de reserve (post mutaties reserves). Verder is er sprake van een onderschrijding van € 12.400 op de post openbare toiletten.

Mutaties reserves
Er is in 2019 in dit programma minder onttrokken aan de reserves dan was begroot. De regels schrijven voor dat nooit meer kan worden onttrokken aan een (bestemmings)reserve dan werkelijk is uitgegeven. Hierdoor resulteren onderschrijdingen op de kostenbudgetten automatisch door naar lagere onttrekkingen aan de reserves.